คดีล้มละลาย

การฟ้องคดีล้มละลายมิใชการฟ้องเพื่อให้ลูกหนี้ชำระหนี้ดั่งเช่นคดีแพ่งทั่วไป แต่เป็นการฟ้องเพื่อให้มีการรวบรวมทรัพย์สินของลูกหนี้ที่มีหนี้สินล้นพ้นตัวมาแบ่งเฉลี่ยใช้ให้แก่เจ้าหนี้ทั้งหลาย ดังนั้นเจ้าหนี้รายที่ไม่ได้ดำเนินการเริ่มต้นคดีหรือไม่ได้ฟ้องเองก็มีสิทธิขอรับชำระหนี้ การที่เจ้าหนี้จะฟ้องลูกหนี้ของตนเองให้ล้มละลายได้ ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติล้มละลาย

เมื่อเข้าหลักเกณฑ์ศาลจะสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาด ก่อนที่จะพิพากษาให้ลูกหนี้ล้มละลายเพื่อให้โอกาสลูกหนี้ขอประนอมหนี้ก่อนล้มละลายได้หนึ่งครั้ง หากลูกหนี้ขอประนอมหนี้ก่อนล้มละลายได้สำเร็จก็จะไม่ถูกพิพากษาให้เป็นบุคคลล้มละลาย หากกรณีที่ลูกหนี้ไม่ขอฯ หรือขอฯแล้วแต่ไม่สำเร็จ ศาลต้องพิพากษาให้ล้มละลาย แต่ลูกหนี้ก็ยังมีสิทธิ์ขอประนอมหนี้หลังศาลพิพากษาล้มละลายได้อีก ผลถ้าขอฯสำเร็จลูกหนี้ก็จะพ้นจากภาวะการเป็นบุคคลล้มละลาย และลูกหนี้ยังมีโอกาสพ้นจากการเป็นบุคคลล้มละลายได้ด้วยการปลดจากล้มละลายและยกเลิกการล้มละลายได้อีกตามเงื่อนไขของกฎหมายดังกล่าว

การที่ศาลมีคำสั่งพิทักทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดเป็นผลทำให้ลูกหนี้หมดอำนาจจัดการทรัพย์สินของตนเองอีกต่อไป ซึ่งอำนาจดังกล่าวนี้จะตกไปอยู่กับเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์แต่เพียงผู้เดียวที่จะรวบรวมจัดการทรัพย์สินของลูกหนี้เพื่อแบ่งปันแก่เจ้าหนี้ทั้งหลายแต่ก็เฉพาะทรัพย์สินของลูกหนี้ที่อยู่ในประเทศเท่านั้น และประเด็นสำคัญของการฟ้องคดีล้มละลายคือลูกหนี้ที่ถูกฟ้องนั้นมีหนี้สินล้นพ้นตัวหรือไม่และต้องเป็นหนี้โจทก์คนเดียวหรือหลายคนในจำนวนที่แน่นอนถ้าเป็นบุคคลธรรมดาจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งล้านถ้าเป็นนิติบุคคลไม่น้อยกว่าสองล้านและลูกหนี้ต้องมีภูมิลำเนาอยู่ในราชอาณาจักรหรือประกอบธุรกิจในราชอาณาจักรในขณะยื่นคำขอให้ล้มละลายหรือก่อนนั้นในหนึ่งปีนี้เป็นเงื่อนไขเบื้องต้น