การยึดหลักพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง

ธรรมคือความจริง มนุษย์มีศักยภาพพิเศษอยู่ในตัวทุกคนเป็นสัตว์ที่ฝึกได้ความสามารถของมนุษย์ไม่มีวันสิ้นสุดอยู่ที่ว่าเราจะพัฒนาตนเองไปด้านใด มนุษย์ทุกคนมีความสามารถเข้าถึงความจริงของธรรมชาติได้ถ้าฝึกฝนการที่จะนำหลักพระรัตนตรัยมาเป็นที่พึ่งคือใช้เป็นเครื่องเตือนใจน้อมจิตเข้าสู่การปฏิบัติตนตามหลักธรรมคือคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั่นเอง ดั่งที่พระองค์ทรงตรัสไว้ว่า "ผู้ใดเห็นธรรมผู้นั้นเห็นเรา" หากจะกล่าวพระองค์ก็คือมนุษย์อย่างเรานั่นเองแต่ด้วยการฝึกฝนพัฒนาตนเองจนได้เป็นพุทธะ ตัวชี้วัดอยู่ที่การพัฒนาเพื่อเป้าหมายของการยกระดับจิตให้สูงขึ้นไปตามลำดับด้วยปัญญาภายในหาใช่ชี้วัดกันที่ตัวทรัพย์สินหรือความสำเร็จทั่วไปในการดำเนินชีวิตทางโลกดั่งเราเห็นอยู่นี้

เมื่อระลึกอย่างนี้ก็เกิดความมั่นใจในความเป็นมนุษย์ที่ฝึกได้ในตัวเองความศรัทธาจึงเกิดเป็นฐานของการที่จะฝึกฝนพัฒนาตนต่อไป แม้เราจะเป็นมนุษย์มีศักยภาพอยู่ในตัวเองแต่ถ้าเราไม่ศึกษา ไม่ฝึกฝน ก็จะไม่เกิดผลอะไร ความประเสริฐ(ความเข้าใจ)ก็จะไม่เกิดขึ้น การที่ศักยภาพจะแสดงผลออกมา ก็อยู่ที่ตัวเราที่จะต้องทำ ต้องศึกษา(มิใช่ปรุงแต่งเอง)ต้องฝึก ให้ผลเป็นจริงขึ้นมาขณะฝึกฝนนั้นอาจเกิดความท้อแต่พอเราระลึกถึงพระพุทธเจ้านึกถึงพระรัตนตรัยคือพระอริยะเจ้าทั้งหลายเราก็จะมีกำลังใจเพราะว่าแต่ละองค์ท่านต่างมีตัวตนอยู่จริงมีตัวอย่างอยู่มีผู้เข้าถึงความจริงเป็นพุทธะได้จริง มีผู้ที่พัฒนาตนถึงขั้นสูงสุดอย่างนี้ได้จริง เราก็เกิดกำลังใจพระองค์เดินนำทางให้เราและให้วิธีปฏิบัติแก่เราแล้ว

ในการดำเนินชีวิตการยึดหลักธรรมเป็นที่พึ่งไม่ใช่ไว้เพียงแค่กราบและขอแต่ต้องลงมือทำมันอยู่ที่จิตทั้งนั้นเริ่มที่เป็นเครื่องมือระลึก เป็นเครื่องเตือนใจ เริ่มตั้งแต่การใช้ชีวิตประจำวันมีเรื่องราวต่าง ๆ มากมาย เข้ามาทางตาหู กาย ใจฯลฯ ก็ต้องมองในแง่ของธัมมะคือมองตามเหตุปัจจัยมาใช้เป็นหลักนี่ก็เป็นการเริ่มฝึกตนโดยปริยาย ก่อนเราอาจเคยมองสิ่งทั้งหลายรอบตัวเราตามชอบใจ ไม่ชอบใจ ถ้าสบายก็ชอบใจ ถ้าไม่สบายก็ไม่ชอบใจ อยู่ด้วยความชอบใจไม่ชอบใจ แล้วก็คิดปรุงแต่งไปต่างๆ นาๆ สรุปเอาเองตามความเข้าใจของตนเองที่ยังไม่ได้ฝึกฝนโดยไม่มีหลักจัดการกับเหตุด้วยอารมย์แล้วผลก็ปรากฎที่เราท่านเห็นความสับสนวุ่นวายไม่มีวันหมด

มนุษย์ที่ไม่ฝึกฝนพัฒนาตนเองท่านเรียกว่า ปุถุชนผู้มิได้เรียนรู้ เป็นคนไม่มีหลักแต่พอเริ่มฝึกตน จะเริ่มเข้าสู่ความเป็นอริยชน ก็จะรับรู้โดยมองตามเหตุปัจจัย โดยใช้ปัญญามองตามความเป็นจริงจิตก็จะสบาย ได้เรียนรู้เข้าใจปัญหาทำให้ปัญญาพัฒนา เกิดความรู้ความเข้าใจอะไรๆ มากขึ้นตามกฎแห่งความเป็นจริงของธรรมชาติ นี่คือการเอาธัมมะเอาพระรัตนตรัยมาเป็นที่พึ่งเป็นสรณะเป็นหลักแห่งการดำเนินชีวิตของเราที่ถูกต้อง